اقدامات لازم پس از آتش سوزی ساختمان

بهترین راه برای مقابله با حریق پیشگیری از وقوع آن است. در مقالات پیشین راه‌حل‌ها و اقدامات لازم جهت پیش‌گیری و کاهش خسارات آتش‌سوزی از بکارگیری پوشش ضد حریق در اسکلت ساختمان تا نصب سیستم‌های اطفای حریق در ساختمان‌ها را مفصلا شرح داده‌ایم. با این وجود اگر باز هم آتش‌سوزی رخ داد چه اقداماتی باید انجام شود تا خسارات مالی و جانی به حداقل میزان ممکن برسد؟ بر اساس آمار منتشر شده  در سازمان جهانی NFPA متاسفانه سالانه قریب به ۲۵۰۰ نفر جان خود را در حوادث آتش‌سوزی از دست می‌دهند، اگر عموم مردم با اقدامات ایمنی که پس از آتش سوزی باید انجام شود آشنا شوند آمار کشته‌شدگان و آسیب‌دیدگان به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند.

قبل از پرداختن به اقدامات ضروری پس از وقوع آتش ‌سوزی بد نیست ابتدا راهکارهای پیشگیری از حریق را در مقاله‌ “اقداماتی برای پیشگیری از آتش‌سوزی ساختمان” مطالعه فرمایید.

اقدامات پس از آتش سوزی

پس از وقوع آتش‌سوزی سرعت‌عمل اولین حرف را می‌زند! سرعت انتشار حریق بسیار زیاد است و گاهی برای یک تماس تلفنی نیز زمان کافی در دسترس نیست. پس در صورت مشاهده حریق بلافاصله با آتش‌نشانی و اورژانس تماس بگیرید و اطلاعات دقیق و کاملی در مورد حادثه  در اختیار آن‌ها قرار دهید. در قدم بعدی سعی کنید افراد را به خارج از ساختمان هدایت کنید، کنتور برق را قطع کنید و تهویه ساختمان را خاموش کنید تا از ورود اکسیژن بیشتر به داخل ساختمان جلوگیری شود. هنگام فرار از آتش قبل از خروج از اتاق‌ها درها را لمس کنید، اگر در داغ بود باید از خروجی‌های دیگر استفاده کنید. درصورتی که موفق به خروج از ساختمان گرفتار حریق نشدید خود را به اتاقی پنجره‌دار برسانید، در را ببندید و آن را با فرش یا پتو طوری بپوشانید که دود وارد اتاق نشود و منتظر کمک‌رسانی بمانید. اگر لباس‌تان آتش گرفت با دست صورت خود را بپوشانید و روی زمین بغلتید.

 به هیچ‌ عنوان وارد ساختمان در حال سوختن نشوید مگر آنکه به تجهیزات لازم از جمله ماسک تنفسی مجهز باشید. نباید فراموش کرد که کشنده‌ترین عامل در حادثه‌های حریق دود و گاز‌های سمی حاصل شده از آتش است نه خود شعله‌ها، همچنین تنفس هوا با دمای بسیار بالا می‌تواند موجب سوزش ریه‌ها شود.

چگونگی مهار آتش‌

پس از آتش سوزی الویت اول با مهار آتش است و سپس نجات مصدومین. جهت ایجاد آتش سه عامل گرما، سوخت و اکسید‌کننده (معمولا اکسیژن) باید درکنار هم قرار گیرند که به آن نظریه مثلث آتش می‌گویند. برای مهار حریق نیز احتیاج است یکی یا همه این عوامل را از بین ببریم. زمانی که آتش‌سوزی را مشاهده کردید به کمک کپسول آتش‌نشانی، پتوی کلفت نم‌دار و شن یا نمک پایه آتش را هدف بگیرید و آن را در نطفه خفه کنید. هنگام مواجه با ظروف مشتعل آن‌ها را حرکت ندهید و برای خاموش کردن حریقی که عامل آن مواد نفتی یا اتصالات برقی است از آب استفاده نکنید. درصورت امکان وسایل تهدید‌کننده مانند لوازم الکترونیکی را از آتش دور کنید.

 توجه کنید که اگر توان کنترل آتش را ندارید لازم است که سریعا محل را ترک کرده، با آتش‌نشانی تماس گرفته و طبق دستورات آنان عمل کنید و از قهرمان بازی بپرهیزید!

بیشتر بخوانید: سیستم اطفا حریق چیست و چگونه کار می­‌کند؟

نحوه کمک‌ رسانی به مصدومان

همانطور که گفته شد باید از ورود به محل حادثه اجتناب کرد اما اگر تحت شرایطی از رسیدن به موقع کمک ناامید شدید می‌توانید با دنبال کردن اصول خود اقدام به کمک‌رسانی کنید. درنظربگیرید که شرط اول این است که جان خود را برای نجات مصدوم به خطر نیاندارید. ابتدا طنابی به کمر خود ببندید و انتهای آن را به یکی از افراد حاضر در محل بسپارید تا زمانی که علامت دادید شما را بیرون بکشد. قبل از ورود به اتاق پر از دود یک دستمال خیس بصورت ماسک به دور دهان و بینی خود ببندید  تا در برابر دود‌های سمی تا حدودی از شما محافظت کند. قبل از ورود به محیط پردود با کشیدن چند نفس عمیق ریه‌های خود را از اکسیژن پر کنید و سپس با پهلو به در ضربه بزنید. پس از ورود اگر اتاق متراکم از دود باشد سعی کنید بصورت سینه‌خیز کف اتاق حرکت کنید زیرا تراکم هوای داغ و دود در ارتفاع بالاتر بیشتر است.

زمانی که به محل مصدوم رسیدید درصورت نیاز لباس سوخته‌ی او را با پتو یا کت خاموش کنید و سریعا همراه او از محیط پردود خارج شوید. محل‌های سوختگی روی بدن مصدوم را بپوشانید تا از آسیب بیشتر جلوگیری شود. اگر تنفس مصدوم مقطع شد سریعا تنفس مصنوعی را شروع کنید و او را به مراکز درمانی برسانید. حتی اگر مصدوم کاملا هوشیار باشد لازم است به مراکز درمانی مراجعه کند زیرا استشمام گاز مونوکسید کربن به تدریج روی هوشیاری افراد اثر می‌گذارد و ممکن شخص کاملا هوشیار مدتی بعد دچار مشکل شود.

سخن آخر

آتش‌سوزی از جمله حوادثی است که در هرلحظه و هرمکانی قابل وقوع است و مهار آن بسیار دشوار است، اگر آتش‌سوزی شدت بگیرد ممکن است به ریزش ساختمان منجر شود. انجام اقدامات پس از آتش‌ سوزی نیز فقط تا حدودی می‌تواند کمک کننده باشد. خوشبختانه مانند بسیاری از حوادث می‌توان از وقوع حریق پیشگیری کرد. بنابراین با وجود سرعت بسیار زیاد گسترش آتش و خسارت‌های فراوان آن منطقی‌ترین کار این است که با صرف هزینه و رعایت اصول ایمنی از همان ابتدای بنای ساختمان با بکاری تجهیزات ضد حریق شانس وقوع آتش‌سوزی و شدت خسارات را به کم‌ترین درصد ممکن برسانیم. اجرای پوشش‌های ضد حریق در اسکلت ساختمان، نصب سیستم‌های اعلام حریق و اطفای حریق، آموزش اصول ایمنی پیشگیری از حریق به اعضای جامعه و … از جمله راه‌حل‌های اساسی هستند که تاثیر بسیار زیادی در کنترل حریق دارند.