سیستم اطفا و اعلام حریق برای محیط‌هایی طراحی می‌شود که فضای وسیعی دارند و همچنین دارای سرمایه و تجهیزات و نیروی انسانی هستند؛ بنابراین به دلیل اهمیت و ارزش بالای این محیط ها باید از سیستم هوشمند و کارآمد استفاده شود تا امنیت جانی و مالی تضمین گردد. سیستم اعلام حریق باید هرگونه آتش‌سوزی را تشخیص دهد و با شناسایی محل به‌سرعت انجام شود. این سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق کارخانجات و صنایع بیشتر در محل‌های اداری، انبار و سالن‌های تولید و… در کارخانه‌ها و صنایع به کار برده می‌شود.
ویژگی‌های سیستم اعلام و اطفاء حریق کارخانه‌ها و صنایع
سیستم اعلام اطفاء حریق کارخانجات و صنایع باید به صورتی طراحی شود که بتواند تمامی محیط را پوشش دهد. به همین دلیل باید محیط را به چندین زون تقسیم کرد و این تقسیم‌بندی نباید بیشتر از ۶۰ متر در نظر گرفته شود؛ زیرا محیط را کاملاً تحت پوشش قرار دهد و در هر قسمت از دتکتورهای مناسب استفاده می‌شود که به مرکز کنترل اصلی متصل می‌گردد تا هنگام وقوع حادثه و تشخیص آن سیستم اعلام با نمایش آدرس زون بتوان به‌راحتی و سریع به محل وقوع مراجعه کرد.
با اقدام سریع در محل وقوع حادثه از بروز خسارت جانی و مالی جلوگیری می‌گردد. طراحی سیستم اطفا و اعلام حریق کارخانه‌ها و صنایع به دو صورت گازی و آبی وجود دارد که با توجه به بخش‌های مختلف کارخانه استفاده می‌شود. د محیط‌هایی که اتاق برق با تجهیزات الکتریکی دارند، نمی‌توان از سیستم آبی استفاده کرد و همچنین در محیط انسانی سیستم گازی کاربرد ندارد و باید از گازهای غیر سمی مانند گاز اف ام ۲۰۰ استفاده کرد. در ساختمان‌های اداری کارخانه‌ها از کپسول دستی کربن دی‌اکسید یا پودر استفاده می‌شود. در طراحی سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق کارخانجات و صنایع چالش‌هایی وجود دارد که عبارت‌اند از:
- ارتفاع‌های بلند سالن‌ها
- موانع فیزیکی موجود در سالن‌ها و سوله‌ها
- اثر لایه‌بندی هوا
- غبار و خاک و ذرات صنعتی
- دود ماشین‌آلات موجود در کارخانه‌ها
- وجود بخار آب و روغن در کارخانه‌ها
این سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق کارخانجات و صنایع و فضاهای بزرگ و سرپوشیده ملزوماتی دارند؛ از جمله اینکه سرعت در کشف حریق تا در کوتاه‌ترین زمان، کمترین خسارت را به وجود می‌آورد. دوم اینکه با شرایط و آلودگی‌های محیطی مطابقت داشته باشند. سوم حساسیت بالای آنها، چهارم کاهش هشدارهای کاذب و پنجم کارکرد پایدار و عمر بالا سیستم‌ها در شرایط صنعتی است.
نکات مهم در کارخانه‌ها و صنایع برای طراحی سیستم اعلام حریق
یک اتاق سرور: این اتاق‌ها در کارخانه‌ها و صنایع قلب آنها هستند؛ زیرا تمامی اطلاعات مهم تجاری ذخیره شده و مدیریت و مبادله می‌شود. هنگام حریق از بین رفتن این اطلاعات، عواقب اقتصادی به وجود می‌آورد. موارد خطرآفرین این اتاق افزایش دمای تجهیزات کامپیوتری و وقوع حریق در اثر اتصالات احتمالی است.
انبار بلوکی: کالاها و محصولات در کارتن‌ها یا جعبه یا پالت‌ها کنار هم نگهداری می‌شوند و با تراکم زیاد کنار هم قرار دارند.
انبارهای تایر: تایرها در پالت‌های مخصوص نگهداری می‌شوند. این انبارها حائز اهمیت هستند؛ زیرا جنس تایرها به‌شدت مستعد آتش‌سوزی هستند.
انبارهای رول‌های کاغذی: احتمال آتش‌سوزی این محصولات بالاست. پس سرعت کشف حریق از اهمیت بالایی برخوردار است.
انبارهای قطعات کوچک و بزرگ: این کالاهای موجود در انبارها غالباً از جنس پلاستیک هستند.
انبارهای دوار و عمودی: در این انبارها کالاها برای مسیرهای خروجی و ترخیص آماده می‌شوند که اصطکاک دستگاه‌ها به دلیل سرعت سریع آنان سبب حریق می‌شود.
انبارهای ذخیره‌سازی مواد خطرناک: این انبارها مواد اشتعال‌زا را ذخیره می‌کنند که احتمال آتش‌سوزی در سرعت بالا را دارند.
دفاتر اداری: این دفاتر شامل اتاق‌های کنفرانس و ناهارخوری کارکنان و میهمانان است که برای حفظ سلامت جان آنان به سیستم اعلام حریق هوشمند نیاز دارد.
سردخانه‌ها و یخچال‌های ذخیره‌سازی: این سردخانه‌ها در صنایع غذایی کاربرد فراوان دارد که باید مواد در دمای منفی ۴۰ درجه سانتی‌گراد نگهداری شوند. وجود هوای خشک سبب گسترش حریق شده و وجود مواد قابل‌اشتعال سبب آتش‌سوزی می‌شود.
نوار نقاله: این نوار کالاها را به سمت خروج هدایت می‌کند که امکان دارد دستگاه‌های الکتریکی دچار عیب و احتمال آتش‌سوزی شود.
ژنراتورهای برق اضطراری: هنگام قطع برق از این ژنراتورها استفاده می‌شود که وجود سوخت دیزل در مجاورت سطوح داغ و همچنین نشت روغن سبب آتش‌سوزی می‌شود.
سیستم‌های اعلام حریق در کارخانه‌ها و صنایع در سوله‌ها و انبارها شامل تجهیزاتی چون مرکز کنترل اعلام حریق متعارف، دتکتورهای دودی، دتکتورهای حرارتی، دتکتورهای ترکیبی، بیم دتکتور، دتکتور مکنده، آژیر، آژیر فلاشر، شستی اعلام حریق و…
سخن پایانی
آتش‌سوزی امری بسیار خطرناک است؛ بنابراین باید برای جلوگیری از خطرات مالی و جانی در اثر وقوع آتش‌سوزی از اطفاء حریق کارخانجات و صنایع استفاده کنید!