شستی اعلام حریق چیست؟ + نحوه نصب آن

شستی اعلام حریق چیست؟ شستی یا شاسی اعلام حریق یکی از پر کاربردترین تجهیزات آتش نشانی هشدار دهنده حریق در اماکنی مانند ساختمان‌های مسکونی، ادارات، بیمارستان‌ها و حتی قطارها و متروها و … است. این شستی‌ها معمولاً قرمز رنگ هستند و کلمه (آتش) fire  روی آن‌ها درج شده. البته انواع مختلفی از شستی‌های اعلام حریق وجود دارد و همه آن‌ها ظاهری یکسان و مشابه ندارند.

هرچند شستی اعلام حریق، سیستمی ظاهراً ساده دارد، اما سیستم داخلی آن، مانند هر دستگاه دیگری، از پیچیدگی‌ زیادی برخوردار بوده و نصب و استفاده از آن، نیازمند مهارت و یادگیری مخصوص به خود است که در ادامه مطلب آن را بررسی خواهیم کرد.

ویژگی‌ها و کاربردهای شستی اعلام حریق چیست؟

شستی اعلام حریق با این‌که یک نوع سیستم دارای دکتور (سنسور) محسوب می‌شود، اما وجود شستی، امکانی را برای استفاده دستی و اعلام هر چه سریع‌تر آتش‌سوزی، هم فراهم می‌کند. این در صورتی است که بسیاری از سیستم‌های اعلام حریق از موجودیت شستی برخوردار نیستند و کارایی آن‌ها صرفاً با استفاده از حس‌گرها است.

بلافاصله بعد از رویت حریق و قبل از سنگین شدن آتش سوزی و روشن شدن دکتور و حس‌گرها، با فشردن شستی این سیستم، می‌توان آتش سوزی را در سریع‌ترین زمان ممکن و طی دو یا سه ثانیه به مرکز اعلام کرد.

شستی‌های اعلام حریق معمولاً طبق استانداردهای جهانی ساخته و دارایIP  معتبر هستند. همچنین بدیهی است که این دستگاه دارای مقاومت بالایی در برابر دمای بالا، ذرات و حتی رطوبت و آب باشد. تنها دو یا سه ثانیه بعد از کشیدن شستی اعلام حریق، صدای آلارم‌های آن در محیط پخش می‌شود. البته فاصله بین کشیدن شاستی و به صدا در آمدن آژیر اعلام حریق، به طور ایده‌آل ۱ ثانیه و حداکثر آن ۳ ثانیه اعلام شده است و این فاصله نباید بیشتر از ۳ ثانیه طول بکشد.

انواع شستی اعلام حریق چیست؟

شاسی‌های اعلام حریق عمدتاً به دو دسته جعبه دو کاره و جعبه تک‌کاره تقسیم می‌شوند.

در جعبه‌های تک‌کاره، فرد می‌توان بدون هیچ مرحله اضافه‌ای هنگام رویت حریق، دستی را بکشد و زنگ هشدار حریق را فعال کند؛ البته در جعبه‌های دوکاره هم این امکان وجود دارد، با این تفاوت که در جعبه‌های دوکاره، همان‌طور که از نامش هم پیداست، فرد باید دو عمل را برای فعال کردن اعلام حریق انجام دهد.

در نوع دوم سیستم اعلام حریق، ابتدا باید یک جعبه شیشه‌ای یا پلاستیکی محاط بر شاستی، به کمک دسته ضرب یا کلید کنار آن شکسته یا باز شود و بعد دسترسی به شاسی، امکان پذیر خواهد بود؛ و یا این‌ که باید ابتدا شاسی بلند شده و بعد کشیده شود و اعمالی این‌گونه که سبب دو مرحله‌ای شدن عمل دستی اعلام حریق می‌شود.

شستی در حالت فعال بودن قفل می‌شود و تنها یک بار کشیدن شستی برای ایجاد آلارم‌های لازم کافی است. ضمناً بعد از اتمام حریق باید دستی را بالا کشید و مجدد به حالت آماده باش برگرداند و یا این‌که اگر شستی دارای دکمه ریست reset بود، با استفاده از آن، شستی را به حالت قبلی خود باز گرداند.

بیشتر بخوانید : راهنمای استفاده از کپسول آتش نشانی

اهمیت و ضرورت وجود شستی اعلام حریق

دانستن این که شستی اعلام حریق چیست؟ و چرا استفاده از آن برای انجام اطفا حریق اماکن مختلف ضروری است؟ می‌تواند به ایمنی‌سازی ساختمان شما کمک کند.

صرف نظر از وجود هرگونه دستگاه خودکار اعلام حریق، وجود یک ایستگاه شستی اعلام حریق در هر فضای مسقف خصوصا برج‌ها و ساختمان‌های پرجمعیت مسکونی و اماکن پر جمعیت ضروری است. چرا که در صورت عدم عملکرد دستگاه‌های دتکتور حرارتی و سنسوردار، می‌توان با کمک شستی‌ یا سایر دستگاه‌های اعلام حریق که امکان فعال شدن آلارم با شیوه دستی هم در آن‌ها وجود دارد، ضعف سیستم‌های دتکتور را جبران نمود و عمل ضروری هشدار حریق را انجام داد. کاملاً مشهود است که اعلام حریق بر حفظ جان مردم در برابر آتش‌سوزی و حریق و گاز متان و اطلاع هر چه سریع‌تر آن‌ها از آتش‌سوزی دلالت دارد؛ پس این امر، امری کاملاً ضروری و مهم است.

بهتر است برای هر سیستم اعلام حریق که از سنسورهای خودکار تشخیص حریق استفاده می‌کنند، مانند: ردیاب دود، حسگرهای حرارتی و یا دستگاه‌های تشخیص جریان آب مانند آب‌پاش، حداقل یک شاسی دستی در نظر گرفته شود تا به تضمین بالایی از ایمنی رسید.

تعداد دستگاه‌های اعلام حریق در هر مکان، با توجه به ابعاد، تعداد طبقات و راه‌های ورودی و خروجی آن تعیین می‌شود.

اما به طور کلی و استاندارد، هر طبقه معین، نباید فاصله‌ای بیشتر از ۲۰۰ فوت (حدودا ۶۰ متر) با ایستگاه‌ اعلام حریق داشته باشد.

محل نصب شستی اعلام حریق

باید توجه داشت که محل مناسب برای نصب شستی‌ها، معمولا در مسیر درهای خروجی ساختمان و در معرض دید است؛ زیرا فرد در صورت مشاهده حریق، هنگام بیرون رفتن از ساختمان دسترسی کامل به شستی اعلام حریق خواهد داشت و نیازی نیست به محل وقوع نزدیک شود.

ضمناً محل نصب دو شستی اعلام حریق متوالی، باید حداکثر ۶۰ متر از هم و همچنین فاصله آن‌ها تا کف طبقه، باید به طور میانگین ۱.۴ متر در نظر گرفته شود.

بیشتر بخوانید : آشنایی با انواع خاموش کننده‌های دستی برای اطفا حریق

نحوه نصب شستی اعلام حریق

پس از پاسخ به سوال شستی اعلام حریق چیست؟ به بررسی نحوه نصب شستی اعلام حریق خواهیم پرداخت.

نحوه نصب شستی اعلام حریق به این شرح است: پیش از همه‌ چیز باید در نظر داشت که نصب شستی اعلام حریق، نیاز به جایگاه و سیم‌کشی‌های مخصوص به خودش دارد. بعد از در نظر گرفتن سیم‌کشی‌های مخصوص، ابتدا با استفاده از پیچ ۵ سانتی متری و رولپلاک موجود در کیسه لوازم یدک شستی اعلام حریق که همراه با خود آن تهیه می‌کنید، باید ۴ سوراخ کف قاب شستی را به محل مورد نظر متصل نمایید.

قاب باید به گونه‌ای نصب شود که دو پایه بلند داخل آن، به سمت پایین قرار بگیرند. سیم‌های ارتباطی به شستی را از یکی از محل‌های از پیش تعیین شده به قاب وارد کنید و سیم‌های ارتباطی را به ترمینال مربوطه متصل نمایید.

توجه داشته باشید که باید سیم مثبت به یک ترمینال و سیم منفی به ترمینال دیگر متصل شود‌. پیچ چهارسوی روی درب شستی را باز کنید. دو عدد پیچ خودکار یک سانتی متری که در جعبه لوازم یدکی قرار دارد را در سوراخ های پایینی کفی قرار دهید. درب شستی را در محل خود روی دکمه شستی فشار داده و پیچ آن را ببندید.

نکته قابل توجه آن است که باید حتماً کیفیت و درستی نصب شستی تست شود تا از نصب و عملکرد درست آن اطمینان حاصل شود.

نحوه تست

پس از برقراری اتصالات و روشن کردن مرکز کنترل اعلام حریق، با باز کردن درب شستی (توسط پیچ سازگار با آن که در جعبه لوازم یدک شستی قرار دارد) می‌توان بدون شکستن شیشه محیط بر شستی، اعلام حریق کرد.