وقتی می‌خواهیم یک سازه فولادی را، از لحاظ اقتصادی ارزیابی کنیم، نمی‌توانیم در این ارزیابی فقط به قیمت مصالح ساختمانی و نیروی انسانی مورد نیاز، کفایت کنیم. بلکه تمام عوامل موثر در موضوع ساخت سازه، باید مورد ارزیابی و بررسی قرار بگیرند. پارامترهای مختلف و گوناگونی در ارزیابی اقتصادی یک ساختمان موثر است که در نهایت، همه هزینه‌ها برای تامین این پارامترها باید برآورد شود و سپس ارزیابی نهایی انجام پذیرد. در ادامه پارامترهایی را که در ارزیابی اقتصادی یک ساختمان و توجیه اقتصادی سازه‌های فلزی موثر هستند را با هم بررسی خواهیم کرد.
عوامل موثر در اقتصاد یک سازه
برای توجیه اقتصادی سازه‌های فلزی علاوه‌بر نیروی انسانی باید هزینه‌های زیر نیز برآورد شود.
- قیمت تمام شده زمین
می‌توان گفت که در سازه فلزی، نسبت به سازه‌های بتنی، فضای کمتری توسط اسکلت ساختمان اشغال می‌شود. که این موضوع به دلیل کوچک بودن مقاطع عرضی در سازه‌های اسکلت فلزی است. بنابراین سازه‌های اسکلت فلزی سطح موثر بیشتری در پلان‌های اداری دارند. در نتیجه می‌توان ادعا کرد که در سازه‌های فلزی، هزینه زمین در هر متر مربع مفید ساختمان، کمتر خواهد بود.
- مصالح در دسترس برای ساخت سازه
بیش از ۱۰۰ کارخانه و کارگاه در زمینه تامین فولاد و آهن آلات در سطح کشور وجود دارد. با توجه به تنوع و تعداد بالای کارخانجات و کارگاه‌ها در سطح کشور، مصالح مورد نیاز برای اجرا ساختمان‌های اسکلت فلزی از دسترسی آسان‌تر، قیمت مناسب‌تر و تنوع بیشتری فراوان‌تری برخوردار هستند.
- ارزش نهایی یک سازه یا ساختمان
یک قانون کلی در مورد ساخت ساختمان‌ها وجود دارد. هر چقدر برای ساخت یک ساختمان مدت زمان کمتری مصرف شود، هزینه نهایی آن ساختمان در انتها، کمتر خواهد بود. ساخت ساختمان‌های اسکلت فلزی در مقایسه با سایر سازه‌ها، به زمان کمتری برای اتمام نیاز دارد. بنابراین هزینه نهایی آن ساختمان نیز کمتر خواهد بود.
- هزینه اسکلت فلزی اصلی ساختمان یا سفت کاری و تاثیر اجرای اسکلت فلزی در نازک کاری ساختمان
- تجهیزات و تاسیسات به کار برده شده در سازه‌های اسکلت فلزی
- هزینه‌هایی که برای ایجاد و تغییرات داخلی ساختمان و یا بهسازی آن ایجاد می‌شود.
- نحوه تاثیر همه عوامل بالا در بهره برداری از ساختمان
- هزینه‌ای که برای تخریب ساختمان (معمولا در ساختمان‌هایی با عمر کوتاه) مصرف می‌شود.
بیشتر بخوانید : مقاوم سازی ساختمان و سازه اسکلت فلزی در برابر حریق
میزان مصرف فولاد در ساختمان های فلزی
یکی دیگر از عوامل موثر در ارزیابی و توجیه اقتصادی سازه‌های فلزی میزان مصرف فولاد در این نوع سازه‌ها است. در ساختمان یا سازه‌هایی با اسکلت فلزی، هزینه مصرف شده جهت فولاد یا مصالح، با توجه به میزان فولاد مصرف شده در هر متر مربع تصویر افقی ساختمان یا مساحت کف و یا متر مکعب از ساختمان حساب می‌شود. هزینه ساخت با توجه به مصرف فولاد و میزان مصرف آن به عواملی که در زیر نام برده‌ایم، بستگی دارد.
- تعداد طبقات ساختمان
- باری که به طبقات ساختمان اعمال می‌شود. هم شامل بار مرده و هم شامل بار زنده اعمال شده، است.
- دهانه‌ها در اطراف ستون‌های هر طبقه ساختمان
- ضخامت سقف‌های هر طبقه از ساختمان
- سیستم انتقال بارهای جانبی و قائم بر ساختمان یعنی سیستم سازه‌ای ساختمان
بررسی کردن کامل و دقیق عوامل موثر بر توجیه اقتصادی سازه‌های فلزی و یا ارزیابی اقتصادی یک سازه اسکلت فلزی، می‌تواند تا حد زیادی در انتخاب و شناخت نوع سازه شما و طراحی ساختمان مورد نظر اثر گذار باشد. هم چنین می‌تواند تاثیر زیادی بر کاهش هزینه‌های ساخت و ساز و همین طور بهره برداری از ساختمان داشته باشد.
بیشتر بخوانید: اسکلت فلزی یا بتنی؟ کدام یک بهتر است؟
مقایسه اقتصادی ساختمان اسکلت بتنی با اسکلت فلزی
اسکلت بتنی را می‌توان ترکیبی از بتن و فولاد در مصالح لازم برای ساخت آن دانست. که اگر بخواهیم آن را با ساختمان‌های اسکلت فلزی مقایسه کنیم، باید بدانیم که در ساختمان‌های اسکلت بتنی، مقدار فولاد در بتن به طور تقریبی ۳۵ درصد از کل وزن فولاد و آهن استفاده شده در یک ساختمان فلزی می‌تواند کمتر باشد. اگر بگوییم که هزینه ساخت سازه‌های اسکلت بتنی کمتر و ارزان‌تر از هزینه ساخت اسکلت فلزی است، اشتباه بزرگی کرده‌ایم. اگر هزینه نهایی و تمام شد در ساختمان اسکلت بتنی را از لحاظ مجموع هزینه‌های مصرف شده جهت بتن و میلگرد به کار رفته و استفاده شده در متراژ یک متر مربع از ساختمان را محاسبه کنیم؛ متوجه خواهیم شد که هزینه نهایی استفاده شده از کل سازه اسکلت فلزی ممکن است به مراتب بیشتر از سازه اسکلت تمام فلزی و فولادی باشد. پس قیمت نهایی ساختمان اسکلت بتنی نیز می‌تواد به همان مقدار بیشتر باشد.
با توجه به یک برآورد مهندسی که به جهت اجرای اصولی کار در برابر آیین نامه مربوط به مبحث بتن و دستورالعمل‌های اجرایی صورت می‌پذیرد، به طور معمول و استاندارد هزینه ساخت ساختمان اسکلت بتنی با شرایط مشابه و یکسان به نسبت ساختمان اسکلت فلزی اگر حدود ۲۰ درصد بیشتر از آن نباشد، قطعا کمتر از آن نیز نخواهد بود.حتما باید به این نکته توجه داشته باشیم که ساختمان اسکلت بتنی ترکیبی از بتن و فولاد ( میلگرد ) است که از نظر مقایسه در مقدار فولاد در بتن تقریبا ۳۵ درصد کمتر از کل وزن آهن مصرفی در یک ساختمان اسکلت فلزی با محاسبات مشابه و شرایط یکسان است. با این محاسبات هزینه مقدار حجم بتن نسبت به مقدار هزینه میلگرد مصرفی و دستمزد نیروی انسانی جهت اجرای پروژه، اختلاف قیمت ساخت سازه اسکلت بتنی به لحاظ استفاده از مقدار فولاد کمتر نسبت به سازه و ساختمان‌های اسکلت تمام فلزی جبران می‌شود.
حالا در مقایسه هزینه نهایی و تمام شده ساختمان یا سازه اسکلت بتنی و سازه یا ساختمان اسکلت فلزی با محاسبات مشابه و شرایط یکسان، اگر مجموع هزینه‌های نهایی بتن و میلگرد به کار برده شده در یک متر مربع از سازه اسکلت بتنی را محاسبه کنیم؛ به این نتیجه خواهیم رسید که نه تنها هزینه نهایی و تمام شده در ساخت سازه اسکلت بتنی کمتر از سازه اسکلت تمام فلز یا فولادی نیست؛ بلکه حتی در برخی از موارد نیز ممکن است هزینه تمام شده و نهایی ساخت سازه‌های اسکلت بتنی بیشتر باشد! همچنین باید این نکته را باید ذکر کنیم که اگر قصد تخریب ساختمان آینده را بگیرید، قیمت ضایعات فولادی بسیار بیشتر از ضایعات اسکلت بتنی خواهد بود.
ایران پروف؛ مشاور و مجری پوشش ضد حریق ایران پروف با بهره گیری از جمعی از مهندسین آتش زبده، آماده ارائه خدمات مشاوره و اجرای پوشش‌های ضد حریق است. برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.
فکر می کنم سازه بتنی کم هزینه تر از سازه های فلزی میباشد.
به علت اینکه تولیدات فلز در افغانستان ومنتاژ سازی آن هزینه بیشری را متقبل می کند و مواد سلختمانی در بتن مانند ریگ جغل با هزینه کمتر بدست می آید.