آشنایی با انواع تجهیزات اطفا حریق، یکی از مهم‌ترین مواردی است که انسان همواره باید از آن آگاه باشد. خطر همیشه در کمین انسان است، شاید روزی شما در مکانی قرار داشته باشید که یکی از عزیزان‌تان با مشکل سوختگی شدیدی روبه‌رو شود. اگر با وسایل اطفا حریق آشنایی داشته باشید و روش صحیح کاربرد آن‌ها را بدانید، می‌توانید از جان هموطنان و عزیزان‌تان مراقبت کنید. ممکن است منشا آتش‌سوز‌های مختلف، متفاوت باشد. پس لازم است روشهای متفاوتی را برای مهار آنان به کار بریم. با ما در ادامه این مقاله همراه باشید تا شما را با انواع این روش‌ها آشنا کنیم.
کلاس بند‌ی حریق و روشهای خاموش کردن آتش
لازمه خاموش کردن آتش آشنایی با انواع تجهیزات اطفای حریق است. خاموش‌کننده‌ها و مهارکننده‌های آتش هر کدام می‌توانند یک جریان حریق خاصی را خاموش کنند. تاکنون شش نوع کلاس‌بندی حریق شناسایی شده و شامل موارد زیر است:
- کلاس A شامل مواد جامد
- کلاس B شامل مواد مایع
- کلاس C شامل مواد گاز
- کلاس D شامل مواد فلز
- کلاس E شامل وسایل برقی که درخانه هستند
- کلاس F شامل انواع روغن‌ها
خاموش کننده‌های بسیار برای آتش وجود دارد. یکی از کم هزینه‌ترین خاموش کننده‌ها، آب است. آب به راحتی می‌تواند آتش را در مواد جامد مهار کند. خاموش کننده‌های فومی، دسته دیگر از خاموش‌کننده‌ها هستند. این خاموش‌کننده‌ها برای خاموش کردن سطوح مایع به کاربرده می‌شوند. در ادامه به آشنایی با وسایل آتش‌نشانی خواهیم پرداخت.
بیشتر بخوانید: سیستم اطفای حریق چیست و چگونه کار می‌کند
انواع تجهیزات آتش‌نشانی و اطفای حریق
هر آتش‌نشان حاضر در ایستگاه آتش‌نشانی، باید دوره‌های متفاوتی از جمله دوره آشنایی با انواع تجهیزات اطفا حریق را گذرانده باشد. در یک مرکز آتش‌نشانی، ایستگاه‌های مختلفی باتوجه به تجهیزات و تخصص کادر آتش‌نشانی وجود دارد و در ادامه انواع ایستگاه‌ها را می‌توانید ملاحظه کنید:
- ایستگاه تک منظوره یا حریق
- ایستگاه دو منظوره یا حریق و نجات
- ایستگاه سه منظوره یا پشتیبانی
ایستگاه‌های حریق، خودروهای متفاوتی برای انجام وظیفه خود دارند. به عبارتی دیگر در هر ایستگاه، خودروهای متفاوتی نگه‌داشته می‌شود. مثلا ماشین‌های فوق سنگین در ایستگاه‌های پشتیبانی حفظ و نگهداری می‌شوند. این تجهیزات پیشرفته به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که می‌توان آنان را برای رسیدگی به حوادث دیگر نیز مورد استفاده قرارداد؛ مثلا وسایل امداد و نجات در ایستگاه‌های دو منظوره نگهداری می‌شوند.
تجهیزات اطفا حریق FM200
این تجهیزات در کم‌ترین زمان ممکن، می‌توانند آتش را خاموش کنند. جالب است بدانید این وسایل بدون آب عمل می‌کنند. گازی که در این تجهیزات به کار می‌رود هیچ‌گونه خطری برای محیط زیست نخواهد داشت. این گاز یک مهارکننده شیمیایی است و آتش را با نابودکردن رادیکال‌های آزاد، ازبین می‌برد. این دسته از تجهیزات می‌توانند به راحتی عناصر گرما را از بین ببرند به همین دلیل آسیب کمتری متوجه آتش‌نشان‌ها خواهد بود. برخی از تصورات حاکی از این است که این گاز، اکسیژن هوا را کاهش میدهد اما این تصور با حقیقت ماجرا یکسان نیست و اشتباه است. به منظور آشنایی با انواع تجهیزات اطفا حریق، این وسیله یکی از بهترین وسیله‌ها است.
تجهیزات اطفا حریق آتش نشانی
هر آتش‌نشان دارای وسایل اطفا حریق مخصوص به خود است. از جمله این وسایل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کفش ایمنی
- لباس کار
- دستکش ایمنی
- ماسک اکسیژن
وسایل دیگری نیز برای اطفا حریق وجود دارد که مورد استفاده تمام آتش‌نشانان است و به صورت گروهی از آنان استفاده می‌شود. خودرو پیشرو، خودرویی است که درهنگام اعزام آتش‌نشانان به عملیات در جلوی ماشین‌های دیگر حرکت می‌کند. در این خودرو، فرمانده عملیات حضور داشته و دارای دو کابین دارد. مخزن آب و انواع تجهیزات هیدرولیکی، از دیگر تجهیزات این ماشین است. با استفاده ازشلنگ‌های پیشرفته آتش‌نشانی، آتش‌نشانان می‌توانند با سرعت آتش را در محل وقوع حادثه خاموش کنند. همچنین وقتی آتش در ساختمان‌های بلند شلعه‌ور می‌شود، با استفاده از جرثقیل، آتش‌نشانان می‌توانند به آتش دسترسی داشته و آن را خاموش کنند.
بیشتر بخوانید: آشنایی با ضوابط آتش‌نشانی در معماری ساختمان
تجهیزات اطفا حریق اتوماتیک فوم
این سیستم، برای خاموش کردن آتش با منشا مایعات اشتعال‌زا قابل استفاده است. آتش حاصل از مایعات اشتعال‌زا را با آب نمی‌توان خاموش کرد؛ زیرا آب چگالی بالاتری نسبت به این نوع از مایعات دارد. مثلا اگر آتش‌نشانان بخواهند یک ماشین حمل سوخت را که دچار حریق شده‌است خاموش کنند، بلافاصله پس از استفاده از آب، این مایع بخار می‌شود. در این زمان آتش شلعه‌ور خواهد شد و شدت آن دوبرابر می‌شود. پس آب در این لحظه نمی‌تواند به آتش‌نشانان کمکی کند. حباب‌های ایجاد شده توسط وسایل اطفا حریق اتوماتیک فوم از ترکیب سه ماده زیر تشکیل می‌شوند:
- آب
- هوا
- کنسانتره فوم
خاموش کردن آتش توسط این سیستم، بستگی به حباب‌های ایجاد شده دارد. حباب‌های ایجاد شده، روی سطح مشتعل را به طور کامل می‌پوشانند. این سیستم مانع رسیدن اکسیژن به سطح آتش می‌شود و آتش را خاموش می‌کند.
تجهیزات تولید فوم کدام‌اند؟
آشنایی با وسایل اطفا حریق شاید به نظر موضوع جذابی نباشد، اما برای همه لازم و ضروری است. همان طور که در بالا اشاره کردیم، در سیستم اطفا حریق فوم، سه ماده یعنی آب، هوا و کنسانتره فوم با یکدیگر ترکیب می‌شوند که به سه روش متداول فوم را تولید می‌کنند. از ترکیب این سه ماده، سه سیستم ساخته شده است که آتش را خاموش می‌کنند. یکی از این سیستم‌ها، سیستم «بلدرتانک» است. این سیستم دارای دو مخزن است که مخزن داخلی از جنس فوم، مخزن خارجی از جنس کربن و مخزن دوم دارای آب است. آب موجب می‌شود فوم فشرده شده و از مخزن خارج شود. سیستم بعدی، سیستم «فوم دوزینگ» است. این سیستم از لحاظ اقتصادی بسیار به‌صرفه است؛ همچنین دارای یک توربین آبی است که با چرخش آن، سیستم به حرکت درمیآید.
اسپرینکلر چیست؟
اسپرینکلرها یکی از انواع وسایل اطفا حریق اتوماتیک فوم هستند. این دستگاه به صورت عمودی نصب می‌شود. در هنگام استفاده، جریان آب از قسمت پایین این دستگاه خارج می‌شود و آب به صورت اسپر روی سطح آتش برخورد می‌کند. این اسپرینکلرها، درسه نوع ساخته می‌شوند. نوع اول و دوم، در سرعت واکنش نسبت به حوادث آتش‌سوز متفاوت هستند. نوع سوم، برای مکان‌هایی استفاده می‌شود که معماری خاصی دارند و استفاده‌کنندگان قصد دارند آن را در معرض دید عموم قرار ندهند.
جمع‌بندی
تربیت و آموزش آتش‌نشانانی با تعهد کار بالا و وظیفه‌شناس، برای هر جامعه پیشرفته‌ای لازم است. موارد ذکر شده در این مقاله، جزئی از سرفصل‌های دوره‌های آموزش وتربیت آتش‌نشانان است. در این دوره‌ها، آتش‌نشانان در پی آشنایی با انواع تجهیزات اطفا حریق بوده و اصول فرماندهی به آنان آموزش داده می‌شود. نمایش انواع فیلم‌های آموزشی و کارکردن به صورت عملی، برای هر آتش‌نشانی حائز اهمیت است.
ایران پروف؛ مشاور و مجری پوشش ضد حریق ایران پروف با بهره گیری از جمعی از مهندسین آتش زبده، آماده ارائه خدمات مشاوره و اجرای پوشش‌های ضد حریق است. برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.